Net-billing – jak działa system rozliczeń w praktyce
Net-billing to sposób rozliczeń nadwyżek energii elektrycznej pochodzących z instalacji fotowoltaicznej. Umożliwia on sprzedaż niewykorzystanego prądu z paneli fotowoltaicznych do sieci zewnętrznej, a w okresach niedoboru zakup energii od operatora. Zasada działania systemu jest bardzo prosta. Najpierw energia elektryczna pochodząca z instalacji fotowoltaicznej wykorzystywana jest w ramach autokonsumpcji. Następnie nadwyżki tej energii, czyli prąd elektryczny który nie znajduje źródeł poboru w budynku, poprzez licznik dwukierunkowy trafia do sieci zewnętrznej. Finalnym etapem jest przeliczenie tej energii według obowiązującej stawki oraz rozliczenie jej z energią pobraną z sieci. Poniżej prezentujemy etapy rozliczania prądu z fotowoltaiki w ramach net-billingu.
- Zielona energia z paneli fotowoltaicznych zasila urządzenia w danym budynku.
- Nadwyżki energii są eksportowane do sieci danego operatora.
- Sprzedawca energii elektrycznej odkupuje te nadwyżki po aktualnych stawkach. Następnie wyliczona kwota trafia na konto prosumenta jako depozyt.
- Zgromadzona kwota w depozycie prosumenta pomniejsza rachunek za prąd. Natomiast niewykorzystane środki pieniężne przechodzą na kolejny okres.
- Pod koniec każdego roku rozliczeniowego następuje sprawdzenie bilansu zgromadzonych kwot i jeśli prosument wciąż ma pieniądze na koncie, może wypłacić maksymalnie 20% całej wartości, natomiast reszta niestety przepada.
Zasady net-billingu
Poniżej przedstawimy kluczowe zasady systemu net-billing:
- Rozliczana jest wartość energii elektrycznej [zł], a nie jej ilość [kWh] (jak to miało miejsce w przypadku net-meteringu).
- Wartość energii elektrycznej z fotowoltaiki wysyłanej do sieci ustalana jest do końca czerwca 2024 roku na podstawie średniej giełdowej ceny miesięcznej. Natomiast od 1 lipca rozliczenie będzie odbywać się na podstawie ceny energii elektrycznej w danej godzinie.
- Należy pamiętać, że wartość sprzedanej energii obniża koszt energii czynnej.
- Po upływie 12 miesięcy prosument może wypłacić do 20% nadmiarowych środków zgromadzonych na swoim koncie, ale reszta przepada.
Net-billing w porównaniu do net-meteringu
Kluczowa zmiana dla polskiego systemu rozliczeń energii elektrycznej z fotowoltaiki nastąpiła po 31 marca 2022 roku. Po tej dacie czasie wszystkie nowe instalacje fotowoltaiczne są już rozliczane w systemie net-billing. Wcześniej obowiązywał tzw. system opustów, czyli net-metering. Obowiązujący dotychczas net-metering wpłynął bardzo mocno na rozwój instalacji fotowoltaicznych on-grid, czyli takich które były podłączone do sieci, ale nie posiadały magazynu energii elektrycznej.
Należy pamiętać, że zarówno gospodarstwa domowe, jak i przedsiębiorstwa oraz inne podmioty, które zgłosiły gotowość instalacji fotowoltaicznej przed 31 marca 2022 roku są w systemie opustów tylko przez 15 lat. Po tym czasie z automatu przejdą na system net-billing. Dla przypomnienia system net-metering polegał na oddawaniu nadwyżek energii elektrycznej z fotowoltaiki do sieci i magazynowaniu jej w tzw. wirtualnym magazynie. W momencie, gdy energia była „pobierana” z magazynu wirtualnego, to następowało jej pomniejszenie ilościowe według poniższych proporcji:
- 80% przy instalacji o mocy do 10 kW;
- 70% przy instalacji o mocy powyżej 10 kW.
Na pierwszy rzut oka net-billing jest mniej korzystnym systemem rozliczania niż net-metering. Natomiast celem systemu net-billing jest zwiększenie poziomu autokonsumpcji energii oraz rozwój fotowoltaiki typu off-grid, czyli takiej która wykorzystuje magazyny energii. Przekłada się to na dużo mniejsze obciążenie sieci energetycznej oraz bardziej racjonalne zarządzanie energią elektryczną pochodzącą z paneli fotowoltaicznych.
Jak przewymiarować instalację pod net-billing
Podobnie, jak to było przy systemie net-metering, aby w maksymalny sposób zredukować rachunki za prąd należy przewymiarować instalację fotowoltaiczną. Natomiast w przypadku systemu net-billing jest to trochę bardziej złożony proces. Przede wszystkim należy rozróżnić instalację fotowoltaiczną dla domu i dla firmy. Na pewno punktem wyjścia jest poziom zużycia energii elektrycznej i dołożenie do tego około 20%. W przypadku gospodarstwa domowego istotnym czynnikiem będzie opcja magazynu energii i jego pojemności, aby jak najbardziej zwiększyć autokonsumpcję. W przypadku firm kluczową kwestią będzie specyfika zużycia energii i rozłożenie paneli fotowoltaicznych na wschód-zachód lub wschód-zachód-południe.
Rozliczanie godzinowe w net-billingu
Jak już pisaliśmy od lipca 2024 roku będzie obowiązywać godzinowe rozliczanie cen energii elektrycznej. Spowoduje to, że w pikach produkcji energii elektrycznej z OZE, prąd będzie najtańszy na rynku. Natomiast w godzinach porannych i wieczornych prąd będzie relatywnie droższy. Taka sytuacja powoduje konieczność skupienia większej uwagi na sposobie zarządzania energią w danym obiekcie. Przede wszystkim kluczowa będzie maksymalizacja autokonsumpcji energii z paneli fotowoltaicznych np. poprzez zaprogramowanie pracy urządzeń domowych lub firmowych na okres szczytowej produkcji fotowoltaiki. Innym rozwiązaniem będzie zastosowanie magazynów energii zintegrowanych z instalacją fotowoltaiczną.
Magazyn energii a net-billing
Magazyny energii staną się nieodzownym elementem składowym każdej instalacji fotowoltaicznej. Na taką sytuację przede wszystkim ma wpływ net-billing jako system rozliczeń. Dzięki magazynowi energii będziemy w stanie przechwycić nadwyżki energii z fotowoltaiki, zmagazynować je w akumulatorach i wpuścić do swojej sieci w okresach niedoboru prądu. Zwiększy to poziom autokonsumpcji i zredukuje pobór droższej energii w czasie, gdy panele fotowoltaiczne nie będą pracować.
Dodatkowym elementem, o którym należy pamiętać jest opcja awaryjnego zasilania obiektu, dzięki magazynom energii. W ofercie LUMEL znajdują się opcje rozszerzenia magazynów energii o skrzynki Back-up, które umożliwiają dostarczenie energii elektrycznej zmagazynowanej w bateriach do obiektu nawet w sytuacjach awarii sieci zewnętrznej.
Uważasz, że nasz artykuł był interesujący? Podziel się na swoich mediach społecznościowych!
