Czym jest opłata mocowa? Na czym polega? Od kiedy obowiązuje?
Rachunek za prąd obecnie składa się z kilku części. Jest nią opłata za energię elektryczną czynna oraz w przypadku przedsiębiorstw, energię bierną, która została zużyta, opłata dystrybucyjna za doprowadzenie energii, jej przesył, oraz tzw. opłata mocowa. Ta opłata pojawiła się od 1 stycznia 2021 roku i jest konsekwencją wdrożenia tzw. rynku mocy ustawą z 2017 roku. Polega to na przekształceniu jednotowarowego rynku energii elektrycznej, gdzie handlu podlegały tylko wytworzone lub pobrane wolumeny energii elektrycznej, w rynek dwutowarowy, gdzie towarem stała się również dostępność mocy. Wynagrodzeniu finansowemu podlega więc również gotowość do dostarczenia mocy, jak i gotowość do zaniechania bądź redukcji poboru.
Opłatę mocową definiujemy więc jako opłatę za gotowość do zabezpieczenia dostarczania prądu, która ma zapewnić bezpieczeństwo energetyczne (stałe dostawy prądu).
Czy opłata mocowa jest obowiązkowa?
Tak jest obowiązkową pozycją. Ustawa o rynku mocy zobowiązała bowiem Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) do tego, aby od 1 stycznia 2021 roku pobierał opłatę mocową. OSD pobiera tę opłatę od podmiotów, które są przyłączone do jego sieci, w tym od odbiorców końcowych. Następnie przekazuje te środki do Operatora Systemu Przesyłowego, czyli PSE S.A.
Zasadność tej opłaty uzasadniana jest następująco. Opłata mocowa pobierana jest, aby zebrać środki na wypłatę wynagrodzenia za świadczenie usługi pozostawania w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i dostarczania tej mocy do systemu w okresach zagrożenia. Kwota zebrana w ramach opłaty mocowej powinna odpowiadać kosztom zakupu tej usługi oraz uzasadnionym kosztom Zarządcy Rozliczeń. Składają się na nie koszty prowadzenia rachunku opłaty mocowej, koszty rozliczeń finansowych na rynku mocy oraz koszty, które wynikają z zarządzania płynnością finansową na rynku mocy.
Środki z tytułu opłaty mocowej będą finansowały między innymi budowę nowych jednostek wytwórczych (elektrowni), a także modernizację i utrzymanie już istniejących, aby zapewnić stabilności dostaw energii elektrycznej dla odbiorców końcowych. Opłata mocowa została wprowadzona na mocy Ustawy o rynku mocy z dnia 8 grudnia 2017 r., jednakże obowiązek jej uiszczania pojawił się dopiero od 1 stycznia 2021 r. Opłata mocowa przewidziana jest na około 30 lat.
Ile wynosi opłata mocowa w 2024 roku?
O wartości opłaty mocowej decyduje Urząd Regulacji Energetyki. Do 30 września każdego roku ogłaszane zostają stawki opłaty mocowej na kolejny rok kalendarzowy. Wysokość ustalana jest więc corocznie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Publikacja zawiera aktualizację stawek opłaty mocowej oraz wskazanie wybranych godzin doby, które traktowane będą, jako godziny szczytowego zapotrzebowania. Wyznaczane kwoty bazują na podstawie przepisów Ustawy o rynku mocy oraz pozostałych rozporządzeniach Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Najnowsze stawki, ogłoszone na 2024 rok wynoszą od 2,66 do 14,90 zł netto dla odbiorców rozliczanych w formie ryczałtowej oraz 0,1267 zł/kWh dla odbiorców rozliczanych na podstawie zużycia prądu elektrycznego. W 2024 roku, podobnie jak w latach poprzednich, opłata mocowa dla firm naliczana jest za pobór mocy w godzinach od 7:00 do 21:59.
Jak jest liczona opłata mocowa?
Wprowadzając definicję opłaty mocowej ustawodawca przewidział dwa sposoby jej naliczania. Pierwszy, spotykany u większości odbiorców energii elektrycznej, czyli gospodarstw domowych należących do grupy taryfowej G obowiązuje w formie ryczałtowej – opłata naliczana jest w zależności od przedziałów zużycia energii. W przypadku firm, których moc zamówiona wynosi powyżej 16 kW, przydzieleni są do grupy taryfowej B i wyżej, bądź kontraktują się na Towarowej Giełdzie Energii, dodatkowa opłata uzależniona jest od wolumenu pobranej energii elektrycznej. Jednostkowa stawka z tytułu opłaty mocowej mnożona jest przez wolumen energii elektrycznej pobrany w trakcie godzin szczytowego zapotrzebowania na moc.
Czy da się obniżyć opłatę mocową?
Opłata mocowa jest – jak wspomnieliśmy – opłatą obowiązkową, której nie da się zupełnie uniknąć. Najskuteczniejszym sposobem jej ograniczenia jest po prostu zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Metodą na obniżenie wysokości opłaty mocowej do niezbędnego minimum, zwłaszcza przez firmy, jest przejście na produkcję energii elektrycznej na własny użytek, czyli montaż instalacji fotowoltaicznej. Zielona energia pozwala radykalnie obniżyć wydatki na prąd, a także zabezpieczyć się przed przyszłościową polityką cenową energii elektrycznej i jej zmianami. Inwestycja w fotowoltaikę jest sposobem na radykalne zmniejszenie wysokości tej opłaty. Kolejnym sposobem na obniżenie opłaty mocowej jest wypłaszczenie zużycia energii elektrycznej między zużyciem dziennym a nocnym.
Redukcja opłaty mocowej, dzięki systemowi LUMEL
Poprzez wdrożenie systemu LUMEL do optymalizacji i monitoringu zużycia energii w firmie opartego o mierniki i analizatory możemy skutecznie zredukować opłatę mocową. Stworzony przez nas autorski system pozwala analizę bieżącego zużycia prądu i określanie pułapu opłaty mocowej, w którym obecnie się znajdujemy. Dzięki zastosowanym miernikom możemy zejść ze wspomnianą analizą do poziomu poszczególnych maszym lub gniazd produkcyjnych i dokładnie określić okres oraz poziom zużycia energii. Z jednej strony pozwala to na takie zarządzanie poborem energii, a w przypadku posiadania fotowoltaiki z magazynem energii, również podażą, które przełoży się na redukcję opłaty mocowej aż do 17% jej wartości nominalnej.
Uważasz, że nasz artykuł był interesujący? Podziel się na swoich mediach społecznościowych!
